Tekstil (Sentetik) Boyaları Nedir? Tekstil (Sentetik) Boyaları ile ilgili bilgi
Tekstil (Sentetik) Boyaları Nedir?
Tekstil (sentetik) boyalarına geçmeden önce kısaca boyanın tanımını yapalım. Boyayı kısaca, renk vermek, dış etkilerden korumak için eşyanın üzerine sürülen veya içine katılan renkli madde olarak tanımlayabiliriz.
İnsan, ilk çağlardan beri çevresinden faydalanmak istemiş, onu güzelleştirmek ve korumak için çeşitli çalışmalar içinde bulunmuştur. Süslenme içgüdüsü sebebi ile de doğadan birçok boya ve boyar madde elde etmiştir. İlk kullanılan boyalar metal oksit karışımı, killi toprak ve bazı bitki öz sularıdır. Bu boyaların içerisine su karıştırılarak boyanacak yere sürüldüğü öngörülmektedir. Daha sonra hızla yaşanan gelişmeler neticesinde tekstil (sentetik) boyaları ortaya çıkmıştır. Şimdi de tekstl boyalarının ne olduğunu kısaca açıklamaya çalışalım.
Tekstil (Sentetik) Boyaları Nedir?
Bu boyalara “kömür katranı boyalar” adı da verilmektedir. (Sebebi ise hemen hepsinin sentezinde başlama maddesi olarak kömür katranı kullanılmasıdır)
19. yüzyılın ikinci çeyreğinde iplik ve kumaş endüstrisinde yaşanan gelişmeler neticesinde doğal boyaların ihtiyacı karşılamada yetersiz kalması sebebi ile çeşitli araştırmalara başlanmıştır. Alman kimyacı Liebig ve İngiliz Perkin kömür katranından yapay boya üretimine öncülük etmişlerdir. Perkin 1856 yılında sıtma ilacı olan “quinine (kinin)” maddesini kömür katranından elde etmek isterken leylak renkli bir boya elde etmiştir. Bu gelişmeyi izleyen sonraki yıllarda kömür katranından her renkte yapay boya elde edilmeye başlanmıştır.
Tekstilokulu.net faydalanılmıştır.
Cisimleri renklendirmek için kullanılan kimyasal maddeler boya olarak adlandırılır. Boya cisimlerin yüzeyinde kazınabilir bir film tabakası oluşturarak onları renklendirir. Boyanın cisimleri renklendirmesi tamamen fiziksel bir etkidir. Tekstil mamulünün renklendirilmesinde kullanılan ve mamule kimyasal bağlarla bağlanan bileşiklere ise boyar madde denir. Boyama sonucunda tekstil materyali (lif, iplik, kumaş vb.) ile boyar madde arasında kimyasal bir bağlanma oluşur. Boyanan lifin kazıma, silme, yıkama gibi fiziksel işlemlerle başlangıçtaki renksiz durumunu alması mümkün değildir. Boya ile renklendirilmiş cisimlerin rengi ise kazıma, silme, yıkama gibi etkilerle giderilebilir.