Öğretici Metin Türleri Nelerdir? Öğretici Metin Türleri ile ilgili bilgi

Öğretici Metin Türleri Hakkında Genel Bilgiler.

FIKRA:

Güncel ve siyasi konularda yazılan kısa yazılardır
Köşe yazısı olarak da isimlendirilmektedir
Fıkra yazarı ele aldığı konu hakkındaki düşüncelerini kanıtlama gereği duymamaktadır
Edebiyat hayatımıza Tanzimat dönemi le birlikte girmiştir
Türk edebiyatında Ahmet Rasim önemli fıkra öncülerindendir

ELEŞTİRİ (TENKİT):

Bir sanat eserini çeşitli yönleriyle incelemek, açıklamak, değerlendirmek ve yorumlamak için yazılan yazı türüdür
Eleştiri yazıları yazanlara eleştirmen adı verilmektedir
Eleştirmen, eleştiri yaparken hem olumlu hem de olumsuz yorumlar yapmaktadır
Türk edebiyatında ilk eleştiri örneği Namık Kemal’in Tahrib-i Harabat adlı eseridir
Dünya edebiyatında Boileau, Türk edebiyatında Mehmet Kaplan, Nurullah Ataç, Cemil Meriç, Hüseyin Cahit Yalçın önemli eleştiri yazarlarıdır

MAKALE:

Herhangi bir konuda okuyucu bilgilendirmek yahut öne sürülen bir düşünceyi savunmak amacıyla yazılan gazete ve dergi yazılardır
Yazar öne sürmüş olduğu düşünceyi kanıtlamak zorundadır
Açıklayıcı, öğretici, tartışmacı, ve kanıtlayıcı anlatım türleri kullanılmaktadır
Edebiyat hayatımıza Tanzimat dönemi le birlikte girmiştir
Türk edebiyatında ilk makale örneği İbrahim Şinasi’in Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi adlı eseridir

SOHBET (SÖYLEŞİ):

Bir yazarın herhangi bir konu hakkında duygu ve düşüncelerini okuyucuyla konuşuyormuş gibi yazdığı yazı türüdür
Yazar duygu ve düşüncelerini anlatırken senli benli bir üslup kullanmaktadır
Ahmet Rasim, Şevket Rado, Nurullah Ataç önde gelen sohbet yazarlarındandır

ANI (HATIRA):

Bir kimsenin başından geçtiği yahut tanık olduğu bir olayı anlattığı yazı türüdür
Yazı olayın üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra yazılmaktadır
Türk edebiyatında Babürşah’ın Babürnamesi ilk anı örneği olarak kabul edilmektedir (Aynı zamanda gezi yazısı özellikleri de taşımaktadır)

DENEME:

Yazarın herhangi bir konu hakkındaki görüşlerini kanıtlama gereği duymadan anlattığı yazı türüdür
Denemede daha çok evrensel konular işlenmektedir
Bu türün ilk temsilcisi Montaigne olarak kabul edilmektedir
Türk edebiyatında ise Nurullah Ataç bu türün en önemli temsilcisidir

BİYOGRAFİ:

Herhangi bir alanda ün kazanmış kimsenin hayatının anlatıldığı yazı türüdür
Bu türde amaç kişiyi bütün yönleriyle tanıtmaktır
Biyografilerin Divan edebiyatında karşılığı tezkire olarak kabul edilmektedir
Türk edebiyatında ilk tezkire Ali Şir Nevai’nin yazmış olduğu Şairler tezkiresi anlamına gelen Mecalisü-n Nefais adlı eseridir
Anadolu sahasında yazılan ilk tezkire örneği ise Sehi Bey’in yazmış olduğu Heşt Behişt adlı eserdir

GÜNLÜK (GÜNCE-JURNAL-RUZNAME):

GEZİ YAZISI:

Bir kimsenin gezip gördüğü yerler ile ilgili izlenimleri ve bilgilerini anlattığı yazı türüdür
Gezi yazılarında gözlem önemli bir yer teşkil etmektedir
Sadece doğal güzellikler değil tarihi güzellikler, gelenek ve görenekler de anlatılmaktadır (Bu sebeple tarihi bir belge niteliği de taşımaktadır)
Dünya edebiyatında Marco Polo ve İbni Batuta önemli isimlerdir
Türk edebiyatında Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi, Seydi Ali Reis’in Miretül Memalik, Direktör Ali Bey’in Seyahat Jurnali, Cenap Şehabettin’in Hac Yolunda, Ahmet Mithat Efendi’nin Avrupa’da bir Cevelan, Ahmet Haşim’in Frankurt Seyehatnamesi adlı eserleri önemlidir

RÖPORTAJ:

Bir olay ya da durumu araştırma, inceleme, gezip görme ya da soruşturma yöntemiyle ele alan gazete ve dergi yazılarıdır
Resim ,grafik ve istatistik gibi veriler kullanılabilmektedir

MEKTUP:

Uzakta bulunan bir dost ,arkadaş ya da kamu kuruluşları arasında haberleşmeyi sağlayan yazı türüdür

SÖYLEV (NUTUK):

Dinleyenleri coşturmak, belli bir amaca yöneltmek ve bir duyguyu, düşünceyi aşılamak için yapılan etkili konuşmalardır

Öğretici Metin Türleri Hakkında Genel Bilgiler.